Welkom op de website van Vleermuiswerkgroep Noord-Brabant
Op deze website willen wij u informeren over allerlei vleermuiszaken in Noord-Brabant.
Hieronder vindt u het laatste nieuws over onze werkgroep.
Jaar van de Meervleermuis
- Details
Dit jaar 2023 is uitgeroepen tot het jaar van de meervleermuis!
Het jaar van de meervleermuis is een initiatief van de Vleermuiswerkgroep Nederland (VLEN) en de Zoogdiervereniging.
De laatste jaren heeft de meervleermuis het moeilijk. Landelijk neemt het aantal meervleermuizen in Nederland al jaren af, van rond de 11.700 dieren in 1994 naar 7.000 dieren in 2021, met daarbij vooral de laatste jaren een sterke daling.
Er zijn problemen met hun voedselaanbod (insecten), gebrek aan donkere plekken door onze lichtbronnen en verlies van verblijfplaatsen door isolatiemaatregelen voor de energietransitie.
Kijk snel op de onderstaande websites voor meer informatie hoe jij kan helpen:
https://www.zoogdiervereniging.nl/nieuws/2023/2023-het-jaar-van-de-meervleermuis
De nacht van de vleermuis. Doe jij ook mee?
- Details
Nacht van de Vleermuis
In het laatste weekend van augustus (dat volledig in augustus valt) wordt jaarlijks de Nacht van de Vleermuis georganiseerd. In vele landen in Europa wordt dit weekend aandacht besteed aan vleermuizen. Internationaal gezien is het in 2022 de 26ste keer dat de Bat Night plaatsvindt, als initiatief van Eurobats. Ook in Nederland zijn er vleermuisactiviteiten voor jong en oud verspreid over het land.
De Nacht van de Vleermuis 2022 is in het weekend van vrijdag 26, zaterdag 27 en zondag 28 augustus 2022!
Kijk voor jou activiteit in de buurt snel op:
https://www.nachtvandevleermuis.nl/
Zoogdiervereniging: Vleermuistuintelling 2022 op 6 en 7 mei!
- Details
Op 6 en 7 mei is de Nationale Vleermuistuintelling. Doe jij ook mee?
Tijdens dit weekend roept de Zoogdiervereniging iedereen op om waarnemingen van vleermuizen in de tuin door te geven. Hiermee wil de Zoogdiervereniging de aanwezigheid van vleermuizen in tuinen en de bebouwde omgeving onder de aandacht brengen en daarover zoveel mogelijk gegevens verzamelen.
Waar zien deelnemers aan de tuintelling vleermuizen in hun tuin vliegen en welke soorten kunnen dat zijn? En waar zien deelnemers helemaal geen vleermuizen?
Misschien doe je al mee met de jaarlijkse Tuinvogeltelling of Vlindertuintelling, maar wist je dat in de meeste tuinen ook vleermuizen rondvliegen?
Ga er dan op 6 en 7 mei in de avondschemering even lekker voor zitten, en doe mee aan de Landelijke Vleermuistuintelling!
Klik op de onderstaande link voor het evenement:
https://www.tuintelling.nl/evenementen/vleermuistuintelling-2022
Klik op deze link voor het complete artikel van de zoogdiervereniging:
We hopen op enkele mooie teldagen en mooie resultaten!
Jubileumjaar: Vleermuiswerkgroep Noord Brabant wordt 30 jaar oud
- Details
Je leest het goed. Het is dit jaar feest!
De Vleermuiswerkgroep Noord-Brabant ontstond in 1988, bij de start van het Vleermuis Atlas Project (VAP).
In 1992 werden de statuten notarieel vastgesteld en was de werkgroep een zelfstandige vereniging.
Dwergvleermuis blijft 'huis, tuin en keukenvleermuis' in tweede vleermuistuintelling
- Details
In het weekend van 24 en 25 augustus vond de nazomerse vleermuistuintelling van 2019 plaats. Het was de tweede vleermuistuintelling ooit in Nederland, en werd georganiseerd door de Jaarrond Tuintelling en de Zoogdiervereniging. Zo’n 300 tuineigenaren deden mee en telden in totaal ruim 2600 vleermuizen: flink wat meer dan de 1907 vleermuizen bij de eerste tuintelling in mei 2019.
Dat tuinen ook in de nazomer belangrijk zijn voor vleermuizen blijkt uit deze tweede tuintelling: in een ruime meerderheid (85 procent) van de deelnemende tuinen werden vleermuizen gezien. Bij de vleermuistuintelling in het voorjaar was dat 87 procent. Dwergvleermuizen werden in verreweg de meeste tuinen gezien, op enige afstand gevolgd door laatvliegers of rosse vleermuizen. Het aantal tuinen waarin watervleermuizen of grootoorvleermuizen werden waargenomen bleef relatief laag. Logisch, want watervleermuizen en grootoorvleermuizen worden pas laat in de schemering actief en zijn daardoor niet makkelijk te zien. Daarnaast hebben lang niet alle tuinen een voor watervleermuizen geschikte tuinvijver.
Onderstaande tabellen geven de top vijf van het aantal tuinen waarin vleermuizen zijn gezien, en de top vijf van de meest getelde vleermuizen. Omdat het verschil tussen sommige soorten in de schemering best moeilijk te zien is, hebben we 'dwergvleermuis onbekend', gewone dwergvleermuis, kleine dwergvleermuis en ruige dwergvleermuis samengenomen onder 'dwergvleermuizen'. Op basis van zijn voorkomen zal de gewone dwergvleermuis daarin een grote meerderheid hebben. Ook de duidelijk grotere, maar ook op zicht lastig te onderscheiden laatvlieger en rosse vleermuis hebben we in de resulaten samengenomen.
Top vijf van het aantal tuinen waarin een vleermuissoort is gezien (Bron: Zoogdiervereniging / Jaarrond Tuintelling)
Top vijf van de aantallen getelde vleermuizen (Bron: Zoogdiervereniging / Jaarrond Tuintelling)
Meer vleermuizen of meer activiteit?
Wat opvalt is dat het aantal keer dat een bepaalde soort vleermuis in een tuin is waargenomen, veel sterker is veranderd dan het aantal tuinen waarin die soort is gezien. Dwergvleermuizen, 'vleermuis onbekend' en grootoorvleermuizen zijn in augustus meer waargenomen dan in mei. Laatvliegers / rosse vleermuizen en watervleermuizen zijn daarentegen minder waargenomen. Het is moeilijk te zeggen of het aantal individuen in de tuinen is veranderd, of dat de keren dat in de buurt aanwezige vleermuizen over de tuin vliegen (de activiteit) is veranderd. We gaan kijken of we de telmethode voor de vleermuistuintelling volgend jaar kunnen aanpassen om daar achter te komen.
De tuin als vleermuisterritorium
Vaststaat dat vleermuizen in de nazomer (augustus) ander gedrag vertonen dan in het voorjaar (mei) en dat dit gedrag invloed kan hebben op de telresultaten. Mannetjes van gewone dwergvleermuizen zijn bijvoorbeeld in de nazomer veel drukker met het verdedigen van een paarverblijfplaats en een eigen territorium dan in mei. Hierdoor kun je in de nazomer vaker zien dat dwergvleermuizen elkaar achternazitten en in de lucht lijken te dueleren. Onderstaand filmpje laat dat gedrag mooi zien.
Tuinen en woningen met geschikte ruimten voor een paarverblijfplaats - zoals een toegankelijke spouw, boeibord of een vleermuiskast - en met planten die in het najaar veel insecten aantrekken, zullen in de nazomer vaker een vleermuisterritorium zijn dan tuinen die dat niet hebben.
FILMPJE: Territoriaal gedrag van gewone dwergvleermuizen (Bron: Erik Korsten)
Bij laatvliegers, die ook vaak in de buurt van tuinen hun verblijfplaatsen hebben, speelt een dergelijk territoriumgedrag niet, en zij kunnen makkelijker ook (ver) buiten steden en dorpen op insecten gaan jagen. De vooral boombewonende rosse vleermuizen, waarvan de mannetjes voornamelijk paarplaatsen en territoria in bossen en parken innemen, jagen vaak zo hoog dat ze lastig te zien zijn.
Of, en hoe deze verschillende gedragingen een rol spelen in het voorkomen en de activiteit van vleermuizen in tuinen weten we nog niet. Daarvoor moeten we in tuinen blijven tellen en de resultaten vergelijken met data uit andere meetprogramma’s voor vleermuizen.
Daarom en vanwege de enthousiaste deelname van zoveel tuintellers gaan we volgend jaar gewoon door met de vleermuizentuintellingen op Tuintelling.nl. Samen laten we zien hoe belangrijk groene tuinen en een duurzame leefomgeving zijn voor vleermuizen en andere tuindieren!
Oproep: Vleermuizen op video!
Naast data leveren de tuintellingen ook mooie waarnemingen en filmpjes op. Zo krijgen we soms filmpjes van vleermuizen in een tuin, toevallig gefilmd door een bewakingscamera. Een mooi voorbeeld daarvan is onderstaand filmpje met twee in de tuin rondvliegende grootoorvleermuizen.
We vragen ons af of bewakingscamera’s vaker vleermuizen in tuinen filmen. Heb je zo’n camera of heb je een wildcamera in je tuin? Kijk dan de opnamen eens na op voorbijvliegende vleermuizen! De meeste kans maak je in de eerste twee uur na zonsondergang en in het eerste uur voor zonsopkomst. Heb je zo’n filmpje? Stuur dan een mail naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.met als onderwerp 'Vleermuis op video'. Je krijgt dan van ons een instructie voor het uploaden van de video.
FILMPJE: Bewakingscamera filmt grootoorvleermuizen in tuin (Bron: Thea Dora op Tuintelling.nl)
NB: de in dit bericht weergeven cijfers van de tuintelling wijken een klein beetje af van de eerder gepubliceerde cijfers van mei 2019 en van de totaalcijfers (mei en augustus samen) op de website van Jaarrond Tuintelling. Dit komt doordat voor deze vergelijking alleen de op 25-26 mei en 24-25 augustus doorgegeven tellingen zijn gebruikt, en resultaten van tellingen een dag eerder of later zijn weg gelaten.
Tekst: Erik Korsten, Zoogdiervereniging
Leadfoto: René Janssen (gewone dwergvleermuis boven tuinvijver)
Filmpjes: Thea Dora; Erik Korsten
Figuren: Zoogdiervereniging / Jaarrond Tuintelling
Nieuwe vleermuiskasten Sporthogeschool Eindhoven
- Details
Eindhoven, 6 jan. 2020
Vandaag zijn er twee vleermuiskasten gehangen aan de Sporthogeschool Eindhoven.
Er hing al een soortgelijke kast aan de sporthogeschool, maar deze was erg aan verval onderhevig.
De kraamkast, die enkele jaren geleden, onderdak bood aan zeker 160 vleermuizen, moest uit
veiligheidsoverweging worden vervangen. Maar ook omdat, door het verval, er door de vleermuizen geen
gebruik meer van werd gemaakt.
De nieuwe kasten zijn ook van het type kraamkast, maar een van de twee kasten is een kast met een
kurkcoating laag. De kurk is o.a. aangenaam voor vleermuizen om tegen aan te kruipen. Ook zou het de
duurzaamheid van de kast verlengen.
De kast is ontwikkeld door Vivara pro en de komende jaren zullen
we gaan kijken of de kolonie terugkeert en welke kast de voorkeur geniet.
De oude kraamkast was er geplaatst als compensatie voor oa bomenkap. De gemeente Eindhoven is
opdrachtgever.
Frans Hijnen
Vleermuiswerkgroep Noord-Brabant
Een weekend lang genieten van vleermuizen!
- Details
Vleermuisliefhebbers kunnen het weekend van 23 tot en met 25 augustus 2019 hun hart ophalen tijdens een van de ruim zestig excursies van de Nacht van de Vleermuis 2019. Wie daar geïnspireerd raakt, of dat al was, kan op 24 en 25 augustus tijdens de 2de Nationale Vleermuistuintelling ook de vleermuizen in zijn eigen tuin in kaart brengen.
23-25 augustus: Nacht van de Vleermuis 2019
In het weekend van 23 tot en met 25 augustus 2019 worden door heel Nederland vleermuisexcursies georganiseerd. Een kans voor jong en oud om meer te weten te komen over vleermuizen en ze zelfs te horen en te zien! Wist je bijvoorbeeld dat er maar liefst 18 verschillende soorten vleermuizen in Nederland voorkomen? En dat één dwergvleermuis tussen april en oktober meer dan 250.000 muggen en andere kleine insecten opeet?! De gidsen van de Nacht van de Vleermuis kunnen nog veel coole feitjes over vleermuizen vertellen.
Excursie Nacht van de Vleermuis 2019
Tijdens de excursie ga je met een vleermuisdeskundige in de avondschemering op pad. Met een batdetector maakt hij of zij de ultrasone geluiden van vleermuizen hoorbaar en leer je over wat vleermuizen 's nachts allemaal uitspoken. Grote kans op het horen en zien van de pruttelende dwergvleermuis, de tapdansende laatvlieger, de biebbobbende rosse vleermuis en de ratelende watervleermuis.
Ga je mee op zoek naar vleermuizen? Kijk dan op www.nachtvandevleermuis.nl voor een excursie bij jou in de buurt.
De Nacht van de Vleermuis 2019 vind plaats in het kader van de 23th European Bat Night, een initiatief van Eurobats.
24-25 augustus: tweede Vleermuistuintelling 2019
In het weekend van 24 en 25 augustus 2019 vindt ook de tweede Nationale Vleermuistuintellingplaats. We zijn erg benieuwd welke soorten vleermuizen in de nazomer vaak in tuinen van Nederland zijn te vinden. U kunt daarbij helpen door op 24 en/of 25 augustus ’s avonds in uw tuin de vliegende vleermuizen te tellen.
Om vleermuizen te zien, kunt u het best vanaf zonsondergang een uurtje in uw tuin gaan zitten. Dat is op 24 en 25 augustus vanaf ongeveer 20:45 uur. Om het silhouet van een vliegende vleermuis goed te kunnen zien, zoekt u een plekje van waaruit u vrij zicht hebt op een stuk avondhemel. Bij voorkeur met ook wat zicht op een boom of struiken.
Als u dan vleermuizen ziet, kunt u op Tuintelling.nldoorgeven hoeveel vleermuizen u in of boven uw tuin hebt zien vliegen en welke soort u denkt dat het is. Voor het bepalen van de soort heeft de Zoogdiervereniging een eenvoudig hulpmiddel gemaakt: de Zoekkaart voor de meest voorkomende vleermuizen in Nederland. Met deze zoekkaart kunt u op basis van de grootte van de vleermuis en de manier van vliegen zelf ontdekken welk soort of soorten vleermuizen er in uw tuin voorkomen. De zoekkaart kunt u gratis aanvragen of downloaden bij de Zoogdiervereniging.
Iedereen kan meedoen, ook als u niet mee deed bij de succesvolle eerste vleermuistuintelling in mei 2019. Toen bleek dat de kans dat u vleermuizen in uw tuin ziet best groot is: Bij 88% van de tellingen werden vleermuizen gezien. In 307 tuinen werden meer dan 1900 vleermuizen geteld, waaronder veel gewone dwergvleermuizen, maar ook laatvliegers en rosse vleermuizen.
Een aantal tuintellers stuurden filmpjes op van de vleermuizen in hun tuin. Die hebben we hieronder achter elkaar gezet.
Benieuwd of er ook in uw tuin vleermuizen vliegen? Doe dan op 24 en 25 augustus mee met de tweede Vleermuistuintelling. Ga voor meer informatie naar de website van Jaarrond Tuintelling.
De Vleermuistuintelling wordt mede mogelijk gemaakt door de Provincie Noord-Brabant.
Gepubliceerd: 19 augustus 2019
Tekst: Erik Korsten, Zoogdiervereniging.
Foto's & Illustraties: Erik Korsten, Nicole van der Steen & Peter Twisk.
Video: Erik Korsten (editing), met bijdragen van David Galens, Berco Hoegen, Karin Vrieling, Mark Scheper en Willem en Jinte Berger.
Vleermuisvriendelijk fietspad geopend tussen Helmond en Nuenen: geen lantaarns, wel reflectoren
- Details
Een fietspad door de bossen zónder straatverlichting? Tussen Helmond en Nuenen is dat het geval, speciaal om de daar levende vleermuizen 's nachts niet te storen.
Het klinkt misschien een beetje eng voor sommige mensen: een fietspad door de Stiphoutse bossen van drie kilometer lang zonder een stipje verlichting. Maar dat valt in de praktijk redelijk mee.
Het nieuwe, woensdag geopende Vleermuizenpad is een strak geasfalteerde weg van liefst 3,5 meter breed. Reflecterende witte strepen aan de zijkanten behoeden de fietser van een rit in de berm. Bovendien staat om de honderd meter een hectometerpaaltje met een reflector. In de vorm van een vleermuis.
Dus, als fietsers keurig met werkend licht voorbij zoeven, wanen zij zich volledig veilig, benadrukt de Helmondse wethouder Erik de Vries. Hij opende woensdagmiddag met zijn collega Caroline van Brakel uit Nuenen het pad. Dat verbindt de Helmondse wijk Stiphout met Nuenen over een afstand van in totaal vijf kilometer, van de Sint-Trudokerk tot het Van Goghkerkje.
Gevaarlijk
Drie kilometer van de route voert door het groen. Daar lag al een fietspad, zeer druk bereden bovendien. Maar met een breedte van ruim een meter was het vaak gevaarlijk. „Als iemand tegemoet kwam, was het altijd de vraag wie er vanaf ging”, weet Elwien Bibbe nog goed. Ze woont al zo’n 25 jaar in Nuenen-Oost en maakt veel gebruik van het fietspad.
Ze was dan ook blij toen Helmond en Nuenen vorig jaar - met steun van de provincie en het regiobestuur - het pad besloten te verbeteren. „Alleen natuurorganisaties zeiden meteen: verlichting, dat mag niet vanwege de vleermuizen”, vertelt wethouder De Vries. In de bossen leven vier soorten: de dwergvleermuis, de laatvlieger, de watervleermuis en de rosse vleermuis. „Die zijn beschermd, dus zochten we een oplossing die voor mens en dier goed was.”
Het resultaat is een lichtarm, dus vleermuisvriendelijk fietspad. Zo kunnen de diertjes ongestoord in het donker op zoek naar voedsel. Het fietspad is daarmee een ‘beleefpad voor iedereen’, zo meldt het informatiebord dat staat opgesteld bij het Meerven, aan de kant van Stiphout.